Ο Παραδοσιακός Οικισμός Γαρεφείου είναι ένα γραφικό χωριό, περιτριγυρισμένο από πράσινο που φωλιάζει στους πρόποδες της οροσειράς του Βόρα – Καϊμάκτσαλάν. Απέχει μόλις 7 χλμ από την πρωτεύουσα του Δήμου Αλμωπίας , Αριδαία και 120 χλμ από την Θεσσαλονίκη ενώ η απόσταση του από τα περίφημα Λουτρά Πόζαρ είναι μόλις 15 χλμ.

Το χωριό πήρε το όνομα του από τον αγωνιστή του Μακεδονικού Αγώνα ”ΚΩΣΤΑ ΓΑΡΕΦΗ” (Καπετάν Γαρέφης)! Σημαντικό αξιοθέατο και ιερό σύμβολο του χωριού αλλά και της ευρύτερης περιοχής αποτελεί ο Ιερός Ναός ”ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ” με έτος ανέγερσης το 1811 από κατοίκους του χωριού!

Εισερχόμενοι στον Παραδοσιακό Οικισμό του ΑΝΩ ΓΑΡΕΦΕΙΟΥ, θαυμάζουμε τη νεότερη εκκλησία, τον Ιερό Ναό του Αγίου Αποστόλου & Ευαγγελιστού Ματθαίου (1970). Το καμπαναριό, οι πέτρινες βρύσες, τα στενοσόκακα με τα παλιά Μακεδονικά σπίτια με τις κεραμοσκεπές, αποτελούν αναλλοίωτα δείγματα της τοπικής λαϊκής αρχιτεκτονικής που συμπληρώνουν τη γραφικότητα και την ομορφιά του χωριού.

Το Γαρέφι διατηρεί σήμερα δυο συλλόγους, τον ιππικό σύλλογο ”ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ” και τον μορφωτικό σύλλογο ”ΚΩΣΤΑΣ ΓΑΡΕΦΗΣ” που δραστηριοποιούνται με πλήθος εκδηλώσεων καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους (Εορτή Ζωοδόχου Πηγής – Κοιμήσεως της Θεοτόκου – Καρατζοβίτικης πιπεριάς, κ.α.).

Πρόκειται για ένα χωριό που διατηρεί την αρχιτεκτονική μακεδονίτικων κατοικιών, μιας και οι κάτοικοι αγαπούν τα ήθη, τα έθιμα και τις παραδόσεις της περιοχής. Συνεχίζουν με το βάρος της τιμής μιας μεγάλης ιστορίας. Μια βόλτα στα στενά και στα σοκάκια θα σας βοηθήσει να το διαπιστώσετε.

Το Γαρέφι διασχίζει ένας χείμαρρος που πηγάζει απο τους γειτονικούς Προμάχους, ενώ το καλοκαίρι οι κάτοικοι δραπετεύουν στο Πορόϊ για μπάνιο και ψάρεμα.

Το ”πορόι” είναι μια πανέμορφη περιοχή λόγο της θέας που προσφέρει. Βρίσκεται ανάμεσα στα χωριά Γαρέφι – Πευκωτό νομού Πέλλας και το μήκος του ποταμιού ξεπερνά τα 50 χλμ. Η διαδρομή μας αποζημιώνει απλόχερα με τα ειδυλλιακά τοπία, προσφέροντας μας ένα καταπληκτικό συνδυασμό χρωμάτων, βουνού και ποταμού μέσα στα δέντρα. Μια απολαυστική και μοναδική εμπειρία που πρέπει να ζήσετε!

Ο Παραδοσιακός Οικισμός αριθμεί σήμερα 800 περίπου κατοίκους οι περισσότεροι από τους οποίους ασχολούνται με την γεωργία, την κτηνοτροφία και την δασική εκμετάλλευση. Η ευρύτερη περιοχή του Γαρεφείου είναι κατάλληλη για μια μεγάλη ποικιλία από υπαίθριες δραστηριότητες όπως: περιπάτους στο δάσος, μαθήματα ιππασίας, ποδηλασία στο βουνό, μπάσκετ, ποδόσφαιρο…

Πηγή: Παραδοσιακός Οικισμός Γαρεφείου & website